De Wet zorg en dwang (Wzd) gaat op 1 januari 2020 in. De nieuwe wet beoogt een zorgvuldige afweging bij het inzetten van onvrijwillige zorg. Maar wat is onvrijwillige zorg nu eigenlijk? En wat betekent dit in de dagelijkse zorgpraktijk? In dit artikel probeert Vitaal Thuiszorg antwoorden te geven op deze vragen.

Over onvrijwillige zorg

Er is sprake van onvrijwillige zorg als een cliënt of zijn vertegenwoordiger níet instemt met zorg of waartegen de client zich verzet:

• toedienen vocht, voeding en medicatie, medische handelingen en therapeutische maatregelen;
• beperking van bewegingsvrijheid (ook fixatie);
• insluiten (ook separatie);
• uitoefenen van toezicht op de cliënt (ook toezichthoudende domotica);
• onderzoek van kleding of lichaam;
• onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op middelen die het gedrag beïnvloeden (drugs) en op gevaarlijke voorwerpen;
• controle op drugs;
• beperking van vrijheid om het eigen leven in te richten, waardoor de cliënt iets moet doen of laten;
• beperking in het recht op het ontvangen van bezoek.

Wet Zorg en dwang

De bedoeling van deze nieuwe wet is dat onvrijwillige zorg voor mensen met dementie of een verstandelijke beperking zo veel mogelijk wordt voorkomen. Alleen als het niet anders kan, mag onvrijwillige zorg worden toegepast. Van zorgprofessionals wordt verwacht dat zij op de hoogte zijn van de nieuwe werkwijze volgens de Wzd.